Schoonmaakster Beppie en haar nep stewardessen glimlach deel 1

Buenos tardes lieve mensen,
Ik voel een zucht van opluchting door Brummen en omstreken gaan nu ik EINDELIJK weer eens wat van me laat horen. Nee, ik ben niet van de Death Road in La Paz gedonderd, ik ben niet aangevallen door een kudde lama's en ik ben zelfs niet omgekomen door een overdosis cocaïne. I'm still alive!!
Ik heb tal van slappe excuusjes en smoesjes waarom ik dit reisverhaal niet eerder af kon maken, maar die zal ik jullie besparen. In plaats daarvan wordt dit gewoon een dikke, vette, mega lange, super, coole, fantastische, vrolijke, zeeeer diepgaande, Christmas 2015, XL Special Edition (en uiteraard vol slechte humor)... Dus maak je borst maar nat!

Hoewel er op dit moment 'All I Want For Christmas' uit mijn koptelefoon knalt, nemen we even een duik in de geschiedenis en gaan terug naar de maand november. Een maand die in het teken stond van afsluitingen: de laatste schoolopdrachten moest afgerond worden, want de kinderen zouden vanaf 16 november vakantie krijgen. Dit betekende tevens dat een aantal kinderen de Hogar voor een maand achter zich zouden laten om hun familie op te zoeken. Maar hierover later meer, want voordat er ruimte voor ontspanning was, moest er even hard door gebuffeld worden. En met dat laatste bedoel ik dat mijn klasje iedere dag met een of andere vage opdracht in de Salon de Estudio aan kwam kakken. Deze opdrachten kon ik vervolgens met een bezwete kop en trillende handjes afmaken, want reken er maar niet op dat de kids zich met snikheet weer buigen over hun ellendige knutselwerkjes. Natuurlijk had ik mijn handen over elkaar kunnen slaan en mezelf met een Spaanse Vogue in de zon kunnen installeren, maar op dit soort momenten kwam er een soort 'moedergevoel' (oh god) in me naar boven. Ik wilde deze lieve kindjes voor geen goud met lege handen naar school sturen, terwijl hun klasgenootjes zouden pronken met de meest kunstzinnige plakwerkjes. Nee, profée Bente sloeg de handen uit de mouwen van haar lelijke werkpakje en fixte de ene na de andere naaiopdracht, muziekspreekbeurt of verslag over uitgestorven diersoorten (hélemaal mijn ding).

Bij het verstrijken van de dagen raakte ik steeds een beetje meer overtuigd van mijn eigen kunnen. Deze simpele knutselwerkjes maakten met trots, want aan het einde van de dag stond ieder kind te glunderen met een plakwerkje onder zijn/haar arm. Maar al mijn vertrouwen verdween als sneeuw voor de Boliviaanse zon toen ik 13 november een lijst onder mijn neus geduwd kreeg met opdrachten die de volgende dag klaar moesten zijn. 14 november zou er een feest op het Collegio zijn, waar onder andere een grote expositie met knutselwerkjes van mijn klas te bewonderen zou zijn. Een kleine kanttekening: die knutselwerkjes moesten nog wel 'ff' gemaakt worden. Het woord 'plannen' komt niet in het woordenboek van de gemiddelde Boliviaan voor. Ik perste mijn lippen tot een neppe stewardessen glimlach en probeerde een overtuigend knikje naar de lerares, die me deze zwarte lijst had overhandigd, op te brengen.

Nog een paar seconden keek ik met een zware donderwolk boven mijn hoofd naar de lijst, maar toen ik achter me wat meisjes verwachtingsvol over hét grote feest van morgen hoorde praten, zette ik de knop om.
Bovenaan de lijst stonden acht getimmerde huisjes en die zouden er komen ook! De architect in mij kwam naar boven en ik liet me (na lang beraad met mezelf) inspireren door Rietveld. Ik wil zijn kunst niet afkraken, maar gezien het tijdsbestek leken zijn 'gestapelde blokkendozen zonder poespas' me de beste optie. Hoewel ik normaal een oogje dichtknijp als de kinderen even stiekem naar buiten rennen om te spelen, transformeerde ik vandaag in een bitchy Claire van Kampen. Zonder de hulp van de kinderen zouden er geen kunstzinnige Rietveld huisjes op de expositie staan te blinken, dus vandaag was het door buffelen voor cada niño. Na veel gezelligheid (protest, chagrijnige blikken, gevloek en tegengestribbel) stonden er 2 uur later toch 10 'Rietveldjes' te blinken, die qua stroming richting het functionalisme neigden en het adagium 'licht, lucht en ruimte' ten volle beantwoorden. HA, mijn lieve klasje kon lekker pronken op de expositie met hun hoogstaande kunstwerken! De rest van de middag hebben we er nog even wat naaiopdrachten, bloemen van plastic flessen en kleine schilderijtjes doorheen geknald en om 6 uur deed ik met een zucht van opluchting het klaslokaaltje op slot. Wat nou uren in de sportschool zweten? Na een middag fanatiek knutselen verbrand je veel meer calorieën...

Na deze ietwat heftige middag, liep ik als een zelfverzekerde John Travolta uit Grease het kantoor van Liliane binnen. Terwijl ik nonchalant een kam door mijn haar haalde, vertelde ik haar dat alles (ja écht alles) klaar stond voor de expositie. Woehoe! Er vond een korte Réunion (Bolivianen houden van vergaderen) plaats in haar kantoor om de laatste zaken omtrent het feest van morgen te bespreken. Hierna doken alle educadores het deposito in om de juiste outfits te zoeken voor de kinderen. Iedere klas had namelijk een dans voorbereid en als finishing touch kregen de meiden traditionele jurken aan en werden de jongens in nette pakken gehuld.

14 november was het zo ver! Hoewel het pas om 17:00 'showtime' was, sprongen de meisjes van mijn chalet om 14:00 al onder de douche om zich klaar te maken. De typisch Boliviaanse jurken werden aangetrokken en de meest ingewikkelde vlechtwerken werden in hun lange, donkere haren gefröbeld. De hele middag was het voor de educadores rennen en vliegen: 'Bente ik kan mijn schoenen niet vinden!' 'Bente ik heb de verkeerde jurk!' 'Bente mijn vlecht is uitgezakt, ik wil een nieuwe!' 'Bente ik kan niet naar de wc met deze jurk!'

Om 16:30 stond iedereen fris, fruitig, met prachtige haren en een mooie jurk aan, klaar om te knallen. Dit in tegenstelling tot mijn eigen 'toestand'. Mijn hele lichaam plakte van het zweet en er drupten heel elegant nog wat laatste zweetdruppels langs mijn voorhoofd, mijn haar was ontploft tot een wild vogelnest en mijn witte kleding was niet meer zo wit als het volgens Robijn moet blijven. Maar toen ik de zenuwachtige blikken van alle kinderen zag, was een simpel deootje voor mij genoeg om me tussen het publiek te mengen. De rest van de middag heb ik genoten van traditionele dansen, glunderende kinderen, een tikkeltje foute 'Enrique Iglesias-muziek' en typisch Boliviaanse hapjes.

Wat ik opmerkelijk vond om te zien is dat Bolivianen heel serieus worden als het op dansen aankomt.
Wat ik in Nederland gewend ben, is dat als kinderen een dansje opvoeren, je als toeschouwer enorm enthousiast en trots bent. Ook al danst iedereen nog zo ongelijk of ook al vergeet de helft de danspasjes, de kinderen doen hun best en daar gaat het in Nederland om. In Bolivia is dat heel anders. Ouders vinden het niet voldoende als hun kinderen 'slechts' hun best doen. Dansen is een heel belangrijk onderdeel van deze cultuur, dus het is een 'must' dat ieder kind de traditionele dansen onder de knie krijgt. Ik vond het alleen maar schattig en aandoenlijk om te zien hoe de doodzenuwachtige kinderen hun ingestudeerde dans ietwat onzeker uitvoerden. Maar de meeste ouders stonden bloedfanatiek op hun stoel te schreeuwen dat hun kind beter z'n best moest doen...

15 november was onze vrije dag en mijn god, wat was ik hier aan toe. De kinderen van de Hogar zijn schatjes, maar een dag zonder gegil, gezeur, knutselwerkjes(!) of strakke tijdschema's, had ik even nodig.
Om ons echt even goed te kunnen ontspannen verlieten we de hectische stad voor een rustige plek net buiten het centrum: het Madre Salve Resort, een heerlijk zwembad waar we de hele dag als dikke toeristen op een ligbedje hebben liggen stinken. Ik moet eerlijk toegeven dat ik na deze stressvolle dagen op de Hogar veel moeite had om me te ontspannen. Er schoten me allerlei dingen te binnen die ik nog moest regelen, dus de hele ochtend zat ik druk te werken in mijn telefoon. Maar toen ik op een gegeven moment om me heen keek en alleen maar mensen zag die plezier maakten in het zwembad, besefte ik me dat het zo zonde was van mijn tijd. Ik heb maar 1 vrije dag per week, dan moet ik daar toch met de volle 100% van genieten?! Dus hupakee, weg met die telefoon en gewoon m'n bips weer op een ligbedje installeren. Uiteindelijk dommelde ik rustig in slaap, dus m'n energiebatterij was na deze lekkere dag weer helemaal volgeladen.

Vol goede moed (een een rood lichaam, want ik was mijn zonnebrand vergeten) begon ik 16 november aan een nieuwe werkweek. Vandaag was de eerste echte vakantiedag en dat betekende dat er een nieuw schema met activiteiten opgesteld moest worden. Geheel volgens Boliviaanse stijl werd zo'n schema a la minute eventjes bedacht en brak er weer veel chaos los. Na een korte Réunion besloot Liliane dat de kinderen vandaag het zwembad in mochten en toen we hen dit leuke nieuws vertelden werd ik overladen met dankbare knuffels en kusjes. De hele middag hebben we lekker afgekoeld in het koude water en ik deed wat pogingen om een aantal kinderen te leren zwemmen. Maar voor deze ongeduldige kids wint de 'lomp en onbenullige borstcrawl achtige beweging' het van de 'nette maar lastige schoolslag'. Misschien toch maar een keer een zwemlesje inlassen.

De volgende ochtend reed ik met de tuinman mee naar winkelcentrum las Brisas, een gloednieuw overdekt complex vol met geweldige winkels, een Starbucks en allerlei verschrikkelijke fastfoodketens. In schril contrast met de omstandigheden waarin veel Boliviaanse inwoners wonen. Ik doe liever mijn boodschappen op de grote markt van Santa Cruz, maar tot mijn verassing was in dit winkelcentrum WiFi, waardoor ik een hele ochtend lang lekker heb kunnen Skypen met mijn lieve familie en vrienden. Zo gek om te zien dat hun normale leventje gewoon doorgaat en ik hier zo'n totaal ander leven leid. Papa zat gewoon in de trein op weg naar een vergadering, mama deed de dagelijkse boodschappen, Bo en Daan waren net thuisgekomen van school, Sophie zat op de fiets terug van haar stage en Jim zat weer eens met een fles prosecco aan zijn mond. Ondertussen had ik me op het dakterras in het zonnetje geïnstalleerd, midden in een stad duizenden kilometers weg van al deze Hollandse gewoontes. Aan de ene kant kriebelde er van binnen wat heimwee, omdat ik iedereen in real life dood wilde knuffelen in plaats van virtuele knuffels via Skype, maar aan de andere kant besefte ik ook dat al die dagelijkse gewoonten toch een stuk saaier zijn dan de avonturen die ik hier iedere dag meemaak.

Met een heel warm gevoel van binnen nam ik om 12:00 uur een trufi en vervolgens een motor terug naar de Hogar. Toen ik na de lunch met de meiden mee liep naar hun chalet gebeurde er iets grappigs. De sleutel om de deur open te maken, bleek binnen te liggen. Maar het chalet was wel met een hangslot dichtgemaakt, dus we konden niet naar binnen. Een van de meisjes kwam op het idee om via een raam aan de achterkant naar binnen te klimmen en vervolgens de sleutel te pakken. Een nadeel was wel dat dit eigenlijk streng verboden is, dus als een van de andere staff leden het zou zien, zou ik een gigantisch probleem hebben. Ik zat even in een tweestrijd, natuurlijk moest ik de brave en strikte educadora uithangen, maar stiekem had ik wel zin in een klein avontuurtje en besloot (hoe slecht het ook is) dat 1 meisje via het raam naar binnen zou mogen klimmen. Helaas had ik mijn telefoon niet bij me om het te filmen, maar het was echt een hi-lari-sch moment. Toen de uitverkorene zich bijna door het raam had gewrongen, zat ze vast! Alleen haar twee voeten bungelden nog zielig uit het raam en dat was zo'n grappig gezicht dat ik krom lag van het lachen. Na veel geduw, getrek en de nodige lachbuien kon ze eindelijk binnen de sleutel pakken en wisten we ongezien de deur van het chalet te openen. Ach, een beetje spanning om de dagelijkse sleur te doorbreken moet kunnen toch? Ik ben niet voor niets een de Wilde..

'S middags stond de kinderen een onaangename verassing te wachten. De directeur van de school had 's morgens namelijk bepaald dat de kinderen (ondanks hun vakantie) gewoon naar school moesten. Waarom dit ineens zo bepaald werd, weet ik niet want de reden die gegeven werd was ontzettend vaag. Maar zoals dat in Bolivia gaat, als het 'hoofd' iets beslist, dan gebeurd het ook zo. Meningen van anderen worden niet getolereerd (waar deze eigenwijze draak nog wel eens moeite mee heeft). Afijn, ik moest me erbij neerleggen. Helaas geen lekkere middag filmpjes kijken zoals op het programma stond, maar weer een middag in een snikheet lokaal wiskundesommen maken... Eenzelfde nep stewardessen glimlach op mijn gezicht en gaan met die banaan!

Toen ik 18 november weer eens wakker werd met ontploft haar, besloot ik dat het tijd was voor een bezoekje aan de kapper. Nu kan een gemiddelde Nederlandse kapster niet heel veel verknallen aan mijn simpele haar, maar ik vertrouwde mijn gouden lokken toch niet helemaal toe aan een random Boliviaanse kapster. Daarom schakelde ik de hulp in van een vriendin, die wist vast wel waar ik de Boliviaanse versie van Maik de Boer zou kunnen vinden. En ja hoor! We spraken af in het centrum en zouden vervolgens naar haar favoriete kapsalon lopen. Onderweg vertelde ze me dat deze 'Maik de Boer' regelmatig wordt ingeschakeld voor de Bolivian Fashion Week en zijn schaar heeft mogen zetten in het haar van menig model. Dat klonk in ieder geval veelbelovend, ik raakte enorm nieuwsgierig.
Maar toen we aankwamen bleek Maik helaas een vrije dag te hebben, dat was even balen. Gelukkig verzekerde Cristina me dat zijn vervanger ook heel goed was. Het vertrouwen dat ik had gekregen door Cristina's verhaal verdween direct toen ik Maik de Boer's vervanger op me af zag slenteren. Het haar van deze mevrouw deed me denken aan een bloemkool en ze leek nou niet bepaald zin te hebben om mij eens even flink onder handen te nemen. Met wat gebrom instrueerde ze me dat ik op een stoel plaats mocht nemen. Omdat ze niet vroeg wat mijn wensen waren, begon ik maar aan te geven wat ik wou: 'RECTO y un POCITO por favor'... Het zweet klotste onder mijn oksels, als dit maar goed gaat..

De beste mevrouw zette welgeteld 5 keer haar schaar in mijn haar en hield het toen voor gezien. Er werd nog even snel een wasmassage doorheen geknald en vervolgens zette ze voor de vorm even de föhn op mij hoofd. Een minuutje later stapte ik (met kletsnatte haren) de kapsalon uit. Nu klinkt het natuurlijk alsof die hele knipbeurt niets voorstelde, maar geloof me: deze vrouw heeft gouden handen. Ik weet niet wat voor magie ze heeft gebruikt gedurende de 5 minuten dat ik in haar stoel zat, maar mijn haar was perfect geknipt, het was onwijs zacht en alle droge schilfertjes (veroorzaakt door de Boliviaanse zon) waren in een klap verdwenen. Ja, hier krijg je een vrouw wel gelukkig mee.. Als je haar moet goed zit!

Na dit 'kapsalonavontuur' nam Cristina me mee naar huis, zodat ik haar moeder, die inmiddels wel benieuwd was geworden naar 'dat blonde meisje met blauwe ogen', kon ontmoeten. Toen ik binnenstapte voelde het alsof ik het vertrouwde huis van de familie Lohmann binnen liep. Direct kwam er een klein vrouwtje met open armen op me afgestapt om me een dikke knuffel te geven, waardoor ik herinnerd werd aan de Surinaamse gastvrijheid bij Emine thuis. We ploften neer op de bank, die overigens ingepakt was met plastic want Bolivianen proberen zo hygiënisch mogelijk te zijn (hahaha). Het kleine vrouwtje scheurde naar de keuken om voor ons een verse ananassap te maken. Vervolgens kwam ze aanzetten met een enorme fruitsalade en toen we die net 3 seconden achter de kiezen hadden, zette ze een kop thee en een hemels stuk limoentaart op tafel. En dit alles met een enorm brede glimlach op haar gezicht. Het enige wat miste was de rotti en Fernandes, maar je zult vast begrijpen waarom ik in dit Bolviaanse huis moest denken aan de Surinaamse gezelligheid in Brummen.
Hoewel de moeder van Cristina net wat empanadas in de oven wilde schuiven, moest ik toch echt een sprintje trekken naar mijn bus om op tijd terug te zijn voor mijn werk. Maar een ding is zeker: dit bezoekje is voor herhaling vatbaar.

Eenmaal aangekomen op de Hogar moest ik al mijn enthousiasme temperen voor de vergadering die om 14:00 begon. Bijna 2 uur lang dommelde ik net niet in slaap en toen we vervolgens met de kinderen naar de Minions keken, kon ik ook nauwelijks meer mijn ogen open houden.

20 november begon ik mijn dag (voor de verandering) weer eens met een rondje hardlopen. Ik sta in het dorp inmiddels bekend als 'het meisje dat iedere ochtend hardloopt'. Als ik voorbij huppel begint iedereen voor me te klappen en te juichen alsof ik zojuist 3 keer de Mount Everest ben op gerend. Een voordeel is wel dat de meeste dorpelingen inmiddels gewend zijn aan dat ene 'hardloopmeisje', waardoor bussen, taxi's of motors niet meer zo hard naar me toeteren of schreeuwen. Ook de staffleden kijken er niet meer van op als ik rond 08:00 met een kop als een tomaat terug kom op de Hogar.

'S middags stond de educadores een ander klusje te wachten dan kinderen vermaken. De hyperactieve kids werden vervangen voor uitpuilende zakken vol met vieze kleren. Deze kleren zijn het hele jaar door, tijdens bezoekjes of donaties van allerlei lieve mensen, verzameld. Gedurende de maand november en december zouden wij al deze zakken moeten uitzoeken en sorteren: oftewel de vieze kleren scheiden van de nog viezere kleren. Deze donaties moeten 25 december gaan dienen als kerstcadeau voor de kinderen. Op zich een heel praktisch cadeau, want de meeste kinderen kunnen echt wel wat extra kleren gebruiken. Maar de meeste kleding verkeerde in zo'n beroerde toestand dat ik ze niet onder de kerstboom zou leggen.

Deze middag hebben we zo'n 3 uur lang keihard staan graaien in de vieze en stoffige (lekker als je allergisch bent voor huisstofmijt) zakken. De ene na de andere vieze onderbroek (gadverdamme), kapotte slipper of t-shirt vol gaten vloog voorbij en tot mijn verbazing belandden de meesten nog op de stapel van 'bruikbaar' ook. De hoge hakken, shirtjes met lage uitsnede en korte broekjes of rokjes werden rechtstreeks in de prullenbak gedeponeerd.

Toen de kinderen zo langzamerhand een beetje onrustig werden, lieten we de zakken maar even voor wat het was. Tijd voor een tweede klus: er moest namelijk een dans ingestudeerd worden voor de 'familiedag' van 29 november.
De familieleden van de kinderen waren voor deze middag uitgenodigd op de Hogar en in veel gevallen mochten de kinderen aan het einde van de middag met hun familie mee naar huis om 1 maand samen vakantie te vieren. Maar hierover later meer!

Ik mocht met de meisjes mee om een gaaf dansoptreden in elkaar te flansen. De oudste kinderen sprongen direct vooraan om de jonkies eens even te laten zien hoe je op een échte Boliviaanse manier met je kont moet schudden. Na een paar pogingen van mijn kant hield ik het maar voor gezien en besloot dat de muziekinstallatie meer mijn afdeling was.. Na een uurtje zweten in de brandende zon zat de middag er weer op en mochten alle kids zich opfrissen in hun kamers. Ik zette keiharde muziek op en luid zingend sprongen de meisjes onder de douche.

21 november was onze vrije dag en ook dit keer deden we het rustig aan. Nadat ik asociaal had uitgeslapen, pakte ik rond 10:00 een busje richting Los Pozos (de enorme markt). Hier sloeg ik even wat boodschappen in en struinde wat rond tussen de schreeuwende marktkooplui en 'coolcat achtige' kleding. Hierna liep ik richting plaza 24 de Septiembre waar ik me met een ijskoude frappucino in het zonnetje installeerde. Ik snap wel waarom men dit het mooiste plein van Zuid-Amerika noemt. Hoe vaak je er ook komt, het blijft iedere keer indrukwekkend als je van ver af de enorme kathedraal boven de groene palmbomen uit ziet steken. Een van mijn favoriete plekjes dus!

Ik sloot de dag op eenzelfde relaxte manier af door een bezoekje aan de bioscoop te brengen. Spaanse kinderfilms zijn op dit moment redelijk goed te begrijpen voor mij, dus ik liep hordes overenthousiaste kinderen achterna richting de film Peter Pan. Nadat ik hier en daar ff een flinke tik had uitgedeeld, kon ik in volledige rust naar de bloed spannende kinderfilm kijken (geintje natuurlijk).

Zondag 22 november en maandag 23 november was Naomi ziek en dat betekende voor mij dubbel zo hard werken. Ineens had ik de verantwoordelijkheid over álle meisjes , wat behoorlijk pittig was. De laatste tijd leek er ook een soort van 'puberwolk' in de lucht te hangen, want alle puberende meisjes staken elkaar aan met hun opstandige gedrag. Lekker obstinaat en recalcitrant, zoals papa mijn pubergedrag van eeeeeeuuuuuuweeeeeen geleden altijd noemde. Gelukkig leef ik in Nederland met twee gezellig 'pubertjes' in huis, dus weet inmiddels best hoe ik ermee moet omgaan.

Maar naast deze opstandige pubermeiden zijn de jongere kinderen ook niet altijd lieverdjes. Alle kinderen die op dit project zitten hebben ontzettend veel meegemaakt in hun verleden en dat heeft zo zijn sporen achtergelaten. Ieder kind heeft een eigen gebruiksaanwijzing en na 3 maanden begin ik die stuk voor stuk steeds meer te begrijpen. Voor het ene kind moet je streng en resoluut zijn, terwijl je bij het andere kind soms best een oogje dicht kan knijpen. Het ene kind vraagt om aandacht, het andere kind vraagt er niet om maar wil wel graag aandacht krijgen. De ene heeft een grote bek en neemt het heft in eigen handen, terwijl de ander soms wat beschermd moet worden tegen kinderen die over hem/haar heen walsen.

De eerste tijd op het project was het voor mij zoeken naar mijn 'eigen manier'. Onzeker als ik was, keek ik hoe de andere educadores werkten en heel eerlijk gezegd kwamen zij streng en chagrijnig op mij over. Moet ik net als hen mijn voorhoofd fronsen en non stop mijn notitieboekje in de aanslag houden om namen te noteren? Ik merkte al snel dat die manier niet bij me paste, maar twijfelde er daardoor wel aan of ik streng genoeg was en of ik niet meer straffen uit moest delen.
Ook de kinderen moesten de eerste periode wennen aan mijn manier van werken. Is ze nou streng of niet? Kunnen we dit soort dingen bij haar flikken? Zou ze hier boos om worden? De eerste maand ben ik flink uitgetest en haalden ze soms het bloed onder mijn nagels vandaan. Maar na 3 maanden werken zijn mijn twijfels verdwenen. Ik heb mijn eigen manier van werken ontdekt, loop met een glimlach (heeeeeel soms die nep stewardessen glimlach) rond en heb volgens mij de juiste balans gevonden tussen 'streng zijn' en 'een oogje dichtknijpen'. Zolang de kinderen naar me luisteren en respect hebben, zit ik op de juiste koers denk ik.

Maandagavond steeg de spanning op het project toen de ingestudeerde dansjes voor de familiedag aan Liliane 'geshowed' moesten worden. Om 19:00 uur stond ze op het voetbalveld met haar armen over elkaar geslagen en een strenge blik in haar ogen, op ons te wachten. Het voelde alsof ik aan een battle bij The Voice of Holland zou beginnen, want de mening van Liliane was (zacht uitgedrukt) erg belangrijk. De meisjes stelden zich op, de muziek werd klaargezet, alleen Martijn Krabbé miste nog die het startsignaal: 'reaaaaady to rummmmmble', gaf. Hoewel ik met een trotse glimlach naar de dans zat te kijken, leken Liliane's mondhoeken 90 graden gedraaid te zijn. Ze was niet tevreden en noemde keihard wat namen van meisjes die lelijk dansten... Autsj! Met een sip gezichtje vertrokken de meisjes naar hun kamers. Ik zal nooit begrijpen waarom dansen zo belangrijk kan zijn in een cultuur (waarschijnlijk ook omdat de klompendans onze traditionele dans is), maar de kritiek die kinderen hier soms krijgen vind ik ver gaan.

Dinsdag 24 november was een dag waar we zo'n 10 weken naar uit hebben gekeken. EINDELIJK gingen we naar Playland!! Eigenlijk zouden we om 13:00 uur met gierend banden naar het zwemparadijs vertrekken, maar geheel volgens Boliviaanse stijl werd dat een uurtje later. Gedurende dat 'ene uurtje' brak de crisis langzaam maar zeker uit op de Hogar. 'Benteeeehheeeeee, wanneer gaan we nouuuuuuhouuuuu?!' Mijn geduld raakte zo langzamerhand ook een beetje op, maar de nep stewardessen glimlach en een pak Uno deden wonderen. De kinderen werden een klein beetje rustiger, maar zodra het startsein om te gaan gegeven werd, was de crisis binnen enkele seconden teruggekeerd. Ik hield er een schorre stem aan over, maar wist de kinderen in een rij te laten opstellen, zodat we ze een voor een in de laadbakken van twee jeeps konden zeggen. Met mijn fingers crossed stapte ik voorin de jeep (helaas is het niet helemaal verantwoord als ik zelf rij) en hoopte dat iedereen veilig en wel aan zou komen. Maar de tuinman deelde mijn angsten klaarblijkelijk niet, want hij drukte het gaspedaal gewoon keihard in. Een voordeel hiervan was overigens wel dat we in record tempo Playland bereikten en tot mijn grote opluchting stapte iedereen veilig en met een glimlach van oor tot de oor van de laadbak af. Toen een tijdje later ook de jongens veilig aan waren gekomen, kon het zwemplezier beginnen. Althans dat dachten we, want er ging nog het een en ander aan vooraf. Liliane had ons de dagen ervoor verzekerd dat de entree 50 Bolivianos per kind zou kosten. Gelukkig was economie mijn favoriete vak (NOT) dus ik had ik netjes het break-even point, de liquiditeitsbegroting en het macro economisch evenwicht van de totale kosten berekend. Ik had precies genoeg geld mee, maar eenmaal aangekomen bleek de entree 70 Bolivianos te zijn. Gelukkig had ik rekening gehouden met 'macro economische schommelingen' dus er zat wat reservegeld in mijn portemonnee, maar ik had geen idee of het genoeg was. Het zweet brak me aan alle kanten uit toen de caissière het geld begon te tellen. In mijn hoofd speelde ondertussen een doemscenario af waarbij ik de kinderen met een beschaamd hoofd moest vertellen dat het hele feest niet doorging, omdat we niet genoeg geld mee hadden. Maar na al mijn 'padre nuestros' en 'Ave maria's' in de kerk denk ik dat de almachtige me dit leed toch maar wilde besparen, want op 20 Bolivianos (2 euro) na hadden we precies genoeg geld. Als er ook maar 1 kind of begeleider meer mee was geweest, was mijn doemscenario werkelijkheid geworden...

Totaal opgelucht stapte ik het park binnen, terwijl ik om me heen alleen wijd opengesperde ogen zag en veel 'woooooow' en 'waaaaauw' hoorde. De kinderen waren duidelijk onder de indruk en wilden het reuzenrad, de glijbanen, de wildwaterbaan en het spookhuis het liefst allemaal tegelijk doen. Maar voordat we het water in konden springen, moest de grote groep van 70 kinderen eerst opgesplitst worden in kleinere groepjes die onder de educadores verdeeld werden. Ik kreeg een groepje toegewezen met 12 meisjes die allemaal 'zouden kunnen zwemmen'..... Nou niet dus. Toen we het diepe zwembad in plonsden, moest badmeester de Wilde de ene na de andere reddingsactie starten, want minstens de helft kon voor geen meter zwemmen.
Daarom verruilden we het zwembad maar even voor het spookhuis, waarbij de jongste meisjes stoer voorop liepen en de oudste meisjes (met vooraf de grootste bek) zich angstig aan me vastklampten. Het was een enorme opgave om de hele groep bij elkaar te houden, maar toen ik buiten het spookhuis weer 12 koppies telde vroeg ik opgelucht waar de meisjes nu naar toe wilden. Er werd massaal gestemd voor het doolhof.... Heeeeeeeel fijn. Zoals te verwachten was, telde ik bij de uitgang van het doolhof veel minder koppies dan de 12 meisjes uit mijn groepje. Na een aantal zoektochten en Amber Alerts gaf ik de moed op. Een groepje hyperactieve meisjes bij elkaar houden in een druk pretpark bleek simpelweg een onmogelijke opgave. Maar het stikte er van de (knappe) badmeesters en bewakers, dus ik durfde het groepje los te laten. Later bleek overigens dat de educadores zich allang op een ligbedje hadden geïnstalleerd terwijl hun groepjes alleen door het park rondzwierven. De rest van de middag heb ik gegierd van het lachen op de wildwaterbaan, sleurde ik een paar waaghalzen mee naar de hoogste glijbaan en leerde ik wat kinderen duiken in het zwembad.

Toen we om 5 uur weer in de jeeps moesten stappen, was de middag wat mij betreft veel te snel omgevlogen. Voor de zoveelste keer die dag telde ik alle koppies en kwam erachter dat 1 kind miste: Victor (de jongen met de gebroken arm). Stiekem werd ik toch een beetje onrustig maar gelukkig vonden we hem al na enkele minuten. Alleen wel met natte kleren en een doorweekte gipsen armen... Eigenlijk zou hij langs de zwembadrand moeten toekijken, maar volgens zijn verhaal was hij 'per ongeluk' in het water gevallen. Ja ja, ik ken die jongen nu wel goed genoeg om te weten dat, dat verhaal de grootste onzin is. Ik moest het natuurlijk afstraffen, maar van binnen lag ik dubbel van het lachen om de manier waarop hij hopeloos en met een kletsnatte arm op de laadbak stapte. Wat een actie...

Afijn, toen we allemaal compleet waren, gingen we met eenzelfde sneltreinvaart als op de heenweg terug naar de Hogar. De kinderen kregen wat lekkers om hun hongerige magen te stillen en hierna nam iedereen een schone douche. Tijdens het avondeten was het opmerkelijk stil in de comedor. Na zo'n energiek zwembaddagje werkten de vermoeide kinderen met moeite de ene na de andere 'cuchara' naar binnen. Maar wat hebben ze genoten van deze dag. Toen ik mijn meisjes 's avonds naar bed bracht, bleven ze me vertellen hoe leuk ze de middag vonden en ik werd overladen met dankbare knuffels en kusjes. Super geslaagde dag dus!

Donderdag 26 november kregen de kinderen alweer toestemming om een middagje te zwemmen op de Hogar. Helaas was het zwembad niet goed schoongemaakt, want er dreven hele gore dingen in het water. Aangezien ik een heel klein beetje erg smetvrees heb, sloeg ik het zwemmen maar even over. De kinderen daarentegen waren niet vies van een smetje en sprongen onverstoord het water in. Toen ik met mijn kleren aan, langs de kant bleef zitten, kreeg ik me even een berg commentaar.... De kinderen smeekten me erin te springen en na mijn zoveelste 'no chicos, lo siento', waren ze er klaar mee. Wat meisjes stapten vastberaden het zwembad uit en tilden me van de zwembadrand, terwijl de andere kinderen onder luid gejuich toekeken. Je voelt waarschijnlijk wel aan wat er hierna gebeurde: zonder pardon werd ik (met kleren en al) het water in gegooid. Een seconde keek ik met afgrijzen naar de smerige grond onder mijn voeten en barste toen in lachen uit.

Deze actie laat wel zien dat de kinderen me steeds beter kennen. Eerder deze dag had ik een vervelend berichtje van het thuisfront gekregen, waardoor ik een beetje verdrietig was. Hoewel ik dacht dat ik mijn verdriet met de welbekende nep stewardessen glimlach zou kunnen verbergen, voelden de kinderen het feilloos aan en probeerden met op iedere mogelijke manier te troosten. Dat deed me goed en 's middags zat ik dan ook gewoon weer met een échte big smile aan de zwembadrand. Die big smile was voor de meisjes de bevestiging dat ze een actie als deze konden doen. Ondanks het vieze water was ik ze dankbaar, want ik vergat al mijn gepieker en genoot van het enthousiasme om me heen. Shit die kids weten soms beter hoe ze met mijn verdriet moeten dealen dan ikzelf....

Na het zwemmen was het tijd om voorbereidingen te treffen voor het familiefeest van 29 november. De kinderen kregen de opdracht om een mooie kaart te maken voor diegene die hem/haar tijdens de familiedag zou komen opzoeken, de kaart zou een mooi bedankje zijn voor hun komst. Er moet alleen wel bij gezegd worden dat niet van alle kinderen familie langs zou komen. In veel gevallen hadden kinderen geen familie, was er geen contact of zat hun familie in de gevangenis. Daarom had Liliane een lijst gemaakt met personen aan wie de kinderen hun kaart mochten schrijven. Oftewel: als de kinderen geen kaart aan hun familie mochten schrijven, dan zou er dus geen bezoek voor hen zijn op de familiedag. (Hopelijk begrijp je het nog een beetje...) Ik stond met mijn oren te klapperen toen deze lijst voorgelezen werd. Slechts een heel klein deel kon zijn/haar kaart daadwerkelijk aan hun vaders of moeders schrijven. De meeste kaarten moesten geschreven worden aan broers, zussen, tantes of verre neven en nichten. En dan had je nog de kinderen die geen bezoek zouden krijgen met de familiedag, zij moesten een kaart schrijven aan een van de educadores, die een plaatsvervangend familielid zou vormen. Ondanks dat de kinderen instemmend knikten naar Liliane, zag ik veel bedroefde gezichtjes. Bij sommige kinderen waren de vraagtekens van hun gezicht af te lezen: 'waarom komt mijn moeder niet?', 'wie is die neef in godsnaam?', 'heeft mijn vader geen zin om me te zien?' Maar ondanks dit werden er geen vragen gesteld. Iedereen legde zich neer bij de situatie en ging aan de slag... Soms is het leven keihard.

Vrijdagmorgen 27 november zat ik druk te werken aan mijn sinterklaasgedichten bij een gezellig koffietentje waar ze heerlijke macchiato's verkochten. Hoewel ik dit jaar niet écht Sinterklaas vier, heb ik wel een record aantal aan gedichten geschreven. Op die manier ben ik er toch een beetje bij. Toen ik om 12 uur terugkwam op de Hogar was het opmerkelijk stil. Er kwamen geen kinderen op me afgerend, ik zag geen speelgoed in de gangen slingeren en er was geen educadora te bekennen. Mijn hersenpan begon overuren te draaien en al snel schoot me iets te binnen. Hadden we vandaag om 11:30 niet iets van een vergadering...? Snel racete ik naar de vergaderzaal en ja hoor, hier zaten alle educadores gebogen over stapels papieren. Oeps, vergeten! Een beetje ongemakkelijk schuifelde ik naar binnen, excuseerde me en mompelde iets over een kapotte trufi (in smoesjes verzinnen ben ik nooit goed geweest). Maar volgens mij had ik niet heel veel gemist, want hetgeen wat er gezegd werd was niet bepaald heel belangrijk. Om 14:00 waren we klaar met vergaderen en sleurden we de kinderen weg voor de tv om te gaan lunchen. Na de lunch moesten alle kinderen naar hun kamers om een grote schoonmaak te houden. Ik toverde een vuilniszak tevoorschijn en we begonnen met het uitmesten van de kledingkasten. Volgens mij was dat in geen jaren gebeurd, want in de kledingkast van een meisje van 12 jaar oud vond ik een paar oude kleuterschoentjes. Na 2 uur hard werken waren alle kamers van de meisjes spik en span. Ik hoopte dat er nu tijd zou zijn voor wat ontspanning, maar nee schoonmaakster Beppie mocht beginnen aan d'r tweede klus: het uitmesten van de klaslokalen. Aangezien ik niet bepaald een opruimtalent heb, was in mijn klaslokaal echt een bom gebarsten. Na een uur puin ruimen, vegen en spuiten met ontsmettingsmiddelen, kwam Naomi met een hele leuke verassing. Eindelijk hadden we ons visum gekregen, waardoor ik niet meer het risico loop dat ik met de eerste de beste Kazachstaanse Airline het land uit wordt gezet. Én en en en ik had een kaartje uit Nederland ontvangen!! Mijn lieve familie heeft 8 weken geleden een kaartje opgestuurd en op deze dag was hij eindelijk aangekomen. Mijn hart maakte 3000 salto's, want wat is het leuk om zoiets te krijgen..... (Ik zet mijn adres onderaan het reisblog.... Hint, hint).

Vrijdagavond mocht ik om 6 uur stoppen met werken, want we hadden een heel leuk avondje gepland staan. Samen met Naomi en Veronica ging ik naar een concert in het Tahuichi stadion, waar veel Boliviaanse artiesten op zouden treden. Het leek me super leuk om zo'n Boliviaans concert bij te wonen, maar de werkelijke reden waarom ik kaartjes had gekocht was omdat er ook wat Hollandse glorie op het podium te vinden zou zijn: Martin Garrix trad op!! Ik had er onwijs veel zin in en zelfs toen ik om 18:00 uur ontdekte dat er geen water meer uit de douche kwam, kon dat mijn humeur niet ruïneren. Vrolijk douchte ik met een klein emmertje water en huppelde richting de trufi die ons naar het centrum bracht. Vervolgens namen we een taxi naar het stadion en om alvast in de sfeer te komen zette de taxi-chauffeur muziek van Martin Garrix op. Lekker asociaal met veel te harde muziek op, raampje open en mijn arm nonchalant naar buiten, scheurden we als echte tokkies door de drukke winkelstraten.

Toen we even later het stadion binnenstapte was Steve Aoki het publiek al aan het warmdraaien. Hoewel het stadion groot is, zaten de meeste tribunes stampend vol. Na een aantal onbekende bandjes trad er een soort Boliviaanse Justin Bieber op, waardoor alle meisjes om me heen gillend gek werden. Deze macho, genaamd Maluma, zong de ene na de andere slijmerige liefdesverklaring. Toen hij aankondigde dat hij een van de viswijven uit het publiek het podium op zou trekken en een liedje voor haar zou gaan zingen, brak de pleuris uit. Alsof men vocht om een laatste bloembol tijdens de hongersnood renden de meisjes krijsend richting het podium. Ik keek echt met open mond om me heen. Toen hij een willekeurig meisje het podium op trok, droop de rest van het publiek teleurgesteld af. Op dat moment kreeg ik de slappe lach, omdat er ook heel veel idioten waren die moesten huilen. Ja echt waar, ze moesten HUILEN. Mijn god, wat heb ik gelachen.

Hoewel Maluma mij gelukkig niet had teleurgesteld, gebeurde er die avond wel iets anders waar ik bloedchagrijnig van werd. Toen we meeblèrden met die vreselijke muziek van Maluma kregen we een stom bericht. Het hek van de Hogar zou om 21:00 uur dicht gaan en mocht daarna om veiligheidsredenen niet meer open. Maar het concert zou pas veel later dan 21:00 af zijn. Als we de Hogar niet meer in zouden mogen, zou dat dus betekenen dat we geen slaapplek hadden. Na heel veel gedoe, telefoontjes en ingewikkelde sms'jes wisten we te regelen dat de poort voor deze ene avond open mocht gaan, zodat wij naar binnen konden. Maar dat mocht alleen als we zo snel mogelijk naar de Hogar zouden komen. We konden dus niet meer wachten op Martin Garrix's optreden... *%#+*<%# Dit keer ontstond er een donderwolk met code rood boven mijn hoofd en ik vervloekte die achterlijke Boliviaanse regels...
Toen ik een uurtje later eenmaal in mijn bed lag heb ik maar even naar wat muziek van Martin Garrix op mijn telefoon geluisterd... Had ik toch nog een beetje het gevoel dat ik bij zijn optreden was.

Zaterdag 28 november hadden we om 10:30 met twee Boliviaanse meisjes in het park afgesproken om gezellig wat te drinken. Een van de meiden had cadeautjes meegenomen. Naomi kreeg snoep en ik kreeg (hoe kan het ook anders) een fles wijn. Lijk ik echt zo'n alcoholist?
Het park waar we zaten heeft ook wel de bijnaam 'parque de los mangales' omdat er gigantisch veel mangobomen zijn. Overal waar je loopt, liggen de meest lekkere mango's op de grond, dus ik heb mijn plastic zakje maar even goed gevuld met dit lekkere fruit. Na het mangopark gingen we met hen naar de Ramada, een soortgelijke markt als Los Pozos, maar dan een stukje gevaarlijker. Althans, dat was wat me vooraf verteld werd. Wat ik precies van dat 'gevaarlijke' moest verwachten, wist ik niet. Maar toen ik eenmaal rondliep op deze markt begreep ik direct wat ermee bedoeld werd. Ik kan niet goed verwoorden waarom het minder veilig aanvoelt, maar ik denk dat het met name door de drukte en de schreeuwende mensenmassa's komt. Toen er iemand probeerde wat uit het voorvakje van mijn tas te jatten, wist ik pas echt dat ik hier als blanke buitenlander goed moest oppassen. Uiteraard heb ik die meneer met wat hakkelend Spaans en dreigende bewegingen even goed duidelijk gemaakt dat hij zoiets geen tweede keer moet flikken.

Zondag 29 november was de 'Día de la Familia' en voor veel kinderen begon vanaf deze dag een maandje vakantie buiten de hekken van de Hogar. Rond 15:00 begeleide ik alle familieleden naar de ruimte waar het feest plaats zou vinden. Opmerkelijk vond ik dat ouders en kinderen gescheiden zaten. Als je, je familie zo lang niet hebt gezien, dan wil je elkaar toch zo snel mogelijk doodknuffelen? Maar nee, daarvoor moesten ze nog een hele tijd wachten. Eerst hield de pater een welkomstpraatje en hierna was het tijd voor de presentaties van het personeel. Omdat er de laatste tijd veel gedonder is op Boliviaanse opvangtehuizen (denk aan mishandeling, misbruik) zijn familieleden soms een beetje wantrouwend. Het is belangrijk dat ze het personeel op een goede manier leren kennen, zodat ze hun kinderen aan ons toevertrouwen.
Een voor een moesten we onszelf voorstellen. Het gaf me een enorme kick toen ik daar voor al die mensen in het Spaans over mezelf stond te ratelen. Yeah!!
Vervolgens werden er wat foto's laten zien van activiteiten die we de afgelopen periode hebben gedaan en hield de psycholoog van het project een presentatie. De presentatie had wat weg van een snelle opvoedcursus voor de ouders en als ik zo door het publiek keek, konden de meesten dat naar mijn idee wel gebruiken. Begrijp me niet verkeerd, er waren genoeg ouders waarbij de pijn in hun ogen te lezen was. Zij willen het liefst hun kroost dicht bij zich houden, maar hebben daar simpelweg niet de middelen voor. Maar bij andere ouders bekroop me een onbehaaglijk gevoel. Hoe kunnen die mensen nou goed voor hun kind zorgen als ze er zelf zo bijlopen? Dat klinkt hard, maar het zorgde er wel voor dat ik een soort beschermend gevoel voor de kinderen kreeg. Het liefst hield ik ze allemaal veilig binnen de hekken van de Hogar, ver weg van de gevaarlijke straten, hun alcoholverslaafde ouders, geweld en drugs.

Nadat de kinderen hun ingestudeerde dansjes hadden opgevoerd, was het tijd voor de eerste ontmoetingen tussen familieleden en kinderen. Een voor een werden de families naar voren geroepen, de kinderen gaven hun familieleden hun zelfgemaakte kaartjes, er werd een knuffel gegeven en een fotootje gemaakt. De ene ontmoeting was koud, kil en ongemakkelijk. Terwijl ik bij andere ontmoetingen snel mijn tranen weg moest vegen. Zo was er een kleine vader die zijn drie grote zoons eindelijk weer in zijn armen kon sluiten. Het gemist en de liefde tussen het vieren spatte er van af. Het voelde een beetje alsof ik bij de opnames van All You Need Is Love aanwezig was en nu ik dit opschrijf, loopt het kippenvel weer over mijn armen... Wat een mooi moment was dat.

Maar zoals ik eerder al schreef waren er ook kinderen die geen familieleden op bezoek kregen. Toch werden deze kinderen, samen met een educadora, naar voren geroepen. Het plekje van hun afwezige familie werd opgevuld door het personeel en ook hierbij heb ik de nodige tranen moeten wegvegen. Pfoe, wat voelde ik een medelijden met die kinderen.
Na de ontmoetingen deelden we wat hotdogs en frisdrank uit en was het voor de kinderen die de Hogar niet zouden verlaten, tijd om zich te gaan douchen. Voor hen zou de vakantie binnen de hekken van het project beginnen.

Voordat Liliane alle families met kinderen liet gaan, drukte ze hen nog een aantal zaken op het hart. Ze legde uit dat alle kinderen op het project een eigen verantwoordelijkheid hebben, wisselend van schoonmaken, helpen met koken tot tuinieren. Liliane riep de familieleden op om de kinderen tijdens de vakantie ook zo'n verantwoordelijkheid te geven. Ze moeten leren dat het leven buiten de Hogar geen hotel is, maar dat daar ook hard gewerkt moet worden. Daarnaast verzocht ze de familieleden om de kinderen niet extreem te verwennen. Dus niet urenlang televisie kijken, niet iedere avond friet met kip en niet iedere ochtend lang uitslapen. Ik zag een beetje bezorgdheid op het gezicht van Liliane verschijnen toen ze de familieleden duidelijk maakte dat de verantwoordelijkheid over de kinderen nu in hun handen lag. Ze moeten serieus met die verantwoordelijkheid omgaan, want het leven van een kind is breekbaar.

Na dit praatje liep ik samen met de meisjes mee naar hun kamers om een aantal plastic zakjes zo vol mogelijk te vullen met kleding en speelgoed. Een meisje wilde haar speelgoedkeukenset meenemen, maar het paste niet meer in haar plastic tas. Hoewel het 30 graden was, trok ze haar winterjas aan en hielp ik haar de onderdelen in haar jas te verstoppen. Op zo'n dag als vandaag mocht dat wat mij betreft wel. Ze leek 10 kilo dikker maar wist haar heilige pannetjes veilig de Hogar uit te krijgen.

Een voor een zwaaide ik de kinderen uit en hoopte dat ze een geweldige maand tegemoet zouden gaan. Maar toch spookte er weer een zenuw door mijn buik.. Als het allemaal maar goed gaat. Later bleek dat mijn angst niet helemaal misplaatst was. Vorig jaar is er het een en ander mis gegaan bij een jongetje, genaamd Ronald. Afgelopen jaar mocht hij tijdens de vakantie met zijn familie mee naar huis. Maar zijn vader is zwaar verslaafd aan alcohol en wist zijn familie zo gek te krijgen dat ze de straat op vluchtten. Ronald werd afgelopen jaar dus weer een straatjochie en daarom viert hij dit jaar zijn vakantie veilig op de Hogar.

Op zo'n dag als deze wordt duidelijk hoe belangrijk de relatie tussen broers en zussen is. Ook al kwam er voor sommigen geen enkel familielid opdagen, de broers en zussen hadden altijd elkaar nog. Wat me opvalt is dat de meeste broers en zussen een 'stille' hechte band hebben. Spelen of kletsen doen de meesten liever met leeftijdsgenoten dan met hun broertjes of zusjes. In eerste instantie lijkt hun band daarom niet zo sterk te zijn, maar stilletjes houden ze elkaar nauw in de gaten en kunnen feilloos pijlen hoe de ander zich voelt. Als iemand ruzie heeft, staat de oudere broer binnen een paar seconden gereed om het klusje te klaren. Als iemand huilend in een hoekje zit, staat de broer of zus klaar met een doos tissues en een warme schouder om uit te huilen. Als het broertje of zusje vervelend is en zich misdraagt, treedt de oudere zus als plaatsvervangende moeder op om het kind te corrigeren.

Oudere broers en zussen voelen veel verantwoordelijkheid over hun jongere broertjes en zusjes. Mama en papa zijn er niet meer, dus zij zien het als hun plicht om het ouderschap over te nemen. Soms gaat dat heel veel. Zo had ik laatst een bijzonder gesprek met een meisje uit mijn chalet. Ze vertelde me dat haar moeder vermoord is door haar vader. Na een fikse ruzie heeft hij zijn vrouw zo hardhandig toegetakeld dat ze aan haar verwondingen overleed. Ondanks dat de vader van dit meisje nog leeft, is hij voor haar geen vader meer; voor haar is d'r vader ook dood. In (letterlijk en figuurlijk) een klap is ze zowel haar vader als moeder kwijtgeraakt. Na de dood van haar moeder kreeg ze een stiefmoeder, maar dit bleek een heks te zijn. Ze werd mishandeld door deze vrouw en zag de nachtmerrie die ze overhield na de dood van haar moeder, herhaald worden toen ook haar twee zusjes op de meest vreselijke manieren werden verwond. De angst om mensen te vertrouwen werd groter en groter, maar toch durfde ze het aan om hulp te zoeken bij haar oom en tante. Godzijdank hadden deze mensen wel een gezond stel hersens en zochten naar een veilige plek voor de zusjes om op te groeien, ver weg van alle ellende uit het verleden. Die veilige plek werd deze Hogar. Een thuishaven voor de meisjes om tot volwassen vrouwen op te groeien, maar niet voor alle drie. Het meisje met wie ik praatte, is de oudste van het gezin en zij voelt de plicht om het ouderschap over te nemen. Om haar moederrol te vervullen verlaat ze volgend jaar (met een schamele leeftijd van 14 jaar oud) de Hogar om op de markt kleren te verkopen. Het geld dat ze daarmee verdient, gaat ze gebruiken om een huis voor hen drieën te kopen en om haar zusjes te kunnen laten studeren. Ze geeft haar eigen toekomst op voor dat van haar zusjes.

Dit heftige verhaal spookte nog dagenlang door mijn hoofd en iedere keer als ik eraan dacht voelde ik een rilling over mijn lichaam trekken. De oneerlijke situatie waarin dit meisje verkeerd maakt me intens verdrietig, maar tegelijkertijd voel ik ook een diep respect voor haar. Zo jong en al zo vastberaden om haar zusjes een mooi leven te geven. Het leven zit haar tegen, maar ze vecht keihard terug. Zullen we daar allemaal even een diepe buiging voor maken?

Zoooooo, 15 uur lezen verder zijn we aanbeland bij de maand december! De maand van vakanties, feestdagen, uitjes, gezelligheid, bijzondere activiteiten, maar ook extra heimwee naar families (zowel voor de kinderen van het project als voor mij).
Laten we beginnen bij het begin: dinsdag 1 december. Uiteraard begon de dag weer chaotisch. Er was nog geen nieuw plan bedacht, maar tijdens een snelle Réunion werd ons duidelijk wat we die dag moesten gaan doen. Allereerst zou er een grote 'kamerwisseling'plaatsvinden. Nu er veel lege plekken in de chalets waren, was het beter om alle meisjes bij elkaar te leggen. Een uur lang liepen we te zeulen met speelgoed en kleding, maar uiteindelijk lagen alle meiden weer gezellig bij elkaar. Dit betekent tevens dat ik een hoop nieuwe meiden onder mijn verantwoordelijkheid heb. Zo is er een vrij pittig meisje, die ik 'mijn projectje' noem, want ze is vrij onhandelbaar. Het meisje heeft ADHD en een minderwaardigheidscomplex, maar ze uit het op een aparte manier. Ze haalt andere mensen onderuit, om zichzelf beter te voelen. Zelfs bij mij probeert ze het: 'ooooooh je hebt hier een hele dikke pukkel', 'ik zie hier een vetrol zitten Bente', 'jeetje wat heb jij een lelijke neus'. Meestal bedank ik haar voor deze mooie complimentjes en richt mijn aandacht op andere kinderen. Ze heeft het lang volgehouden, maar mijn doorzettingsvermogen is groter (HAAA), dus inmiddels is de lol er voor haar af.

'S middags werden de kinderen voor de televisie geparkeerd en doken de educadores weer in de stapels kleren van de donaties, om ze dit keer allemaal op te vouwen. Eerst alle kleren uitzoeken, sorteren, opvouwen, vervolgens weer sorteren en opnieuw opvouwen... Ja de Boliviaanse manier van werken is niet bepaald efficiënt te noemen. Gedurende de twee uur dat we aan het opvouwen waren, heb ik mijn smetvrees weer een beetje overwonnen met het aanraken van al die vieze kleding.

Hierna sleurden we de kinderen weg van de tv om ze wat vitamines naar binnen te laten werken. Na dit fruithapje gaf Liliane toestemming tot 'passeo': een uitje. Dit betekende dat we buiten de hekken van de Hogar een stuk mochten wandelen. De kinderen raakten door het dolle heen en ook ik was blij met een activiteit in een andere omgeving. Terwijl ik de kinderen Nederlandse avondvierdaagseliedjes leerde, liepen we richting een enorme mangoboom. Eenmaal aangekomen begonnen de kinderen een ware jacht. Stuk voor stuk renden ze op me af met allerlei bijzondere fruitsoorten waar je bij de Jumbo de hoofdprijs voor betaald. Kilo's mango's werden weer mee terug gesleurd naar de Hogar, terwijl de kinderen onderweg al druk aan het snoepen waren. Sommigen aten zelfs zo veel dat ze kotsmisselijk werden en de volgende dag in hun bed moesten doorbrengen...

Woensdag 2 december stond er alweer een uitje op het programma. Om 15:00 uur vertrokken we met een grote microbus richting het nabijgelegen dorpje: Cotoca. De bus zat propvol en hoewel de kinderen in eerste instantie luidkeels aan het zingen waren, vielen de meesten na een kwartiertje vermoeid in slaap. Rond 16:00 uur kwamen we aan in Cotoca, waar we de laatste instructies kregen voor de 'pelgrimstocht' waar we aan zouden beginnen. Jaja, deze meid zou de straat op gaan om het woord van God te verkondigen... Zie je het voor je?

Om 16:30 begon het hele fiasco.. We begonnen met lopen en langs de kant van de weg stonden allemaal mensen te kijken, waardoor het voelde alsof ik onderdeel was van een soort circusparade. Om de paar meter stopten we om de ene na de andere Padre Nuestro of Ave Maria op te dreunen. De eerste paar meters vonden de kinderen leuk en deden ze fanatiek mee, maar nadat we welgeteld 200,5374 meter hadden afgelegd, raakten de meesten wat verveeld en hadden meer aandacht voor de speelgoedwinkels waar we langs liepen dan voor de gebeden. Ik moet zeggen dat ik zo nu en dan ook een gaap moest verbergen en hoewel ik geprobeerd heb om me er helemaal open voor te stellen, is zo'n pelgrimstocht wat mij betreft niet voor herhaling vatbaar.

Nadat we eindelijk onze eindbestemming: de kerk, hadden bereikt en we 'hartroerend' afscheid namen van onze medewandelaars, hingen we een beetje rond op de markt. We hadden wat geld meegekregen van Liliane om wat lekkers voor de kinderen te kopen.
Het werd een typische specialiteit van Cotoca: gallea, een stroopachtige lekkernij dat een naar drop smaakte. De stroop zat in een heel schattig potje van aardewerk, maar na een paar minuten liet ik dat ding (kluns dat ik ben) natuurlijk weer uit mijn handen kletteren. Ondanks de fantastische pelgrimstocht genoten de kinderen van dit dagje buiten de Hogar. Nadat we nog wat rondliepen in het dorpje namen we weer een microbus terug naar de Hogar waar we rond 20:00 uur aankwamen. Snel wat eten bij de kinderen naar binnen gewerkt en toen was het tijd dat ze naar bed gingen.

Vrijdag 4 december was een vrij normale werkdag. De avond daarentegen zat vol verassingen. Donderdagavond had Liliane ons uitgenodigd voor de diploma-uitreiking van haar dochter: Ashley. De 'graduation' zou vrijdagavond plaatsvinden en om 20:00 uur zouden we door de tuinman opgehaald worden. Maar tijdens het avondeten van 19:00 uur vertelde de bewaker Don Eliseo, me dat de tuinman al op ons stond te wachten... Change of plans dus. Nu ben ik door de Boliviaanse manier van plannen inmiddels heel flexibel geworden, maar de 25 meisjes die nog moesten eten en naar bed gebracht moesten worden, waren niet zo flexibel. In sneltreinvaart scheurde ik naar de keuken om de kokkin om een gunst te vragen. Gelukkig vond ze het geen probleem om een oogje in het zeil te houden bij de meisjes. Ik trok een sprintje naar mijn kamer om me om te kleden, maar tijdens mijn race kwam ik de tuinman en zijn dochter tegen, die beide gehuld waren in heuse galakleding. Zij droeg een lange avondjurk met hoge hakken eronder en hij droeg een smoking. Oei, met een dresscode als deze had ik geen rekening gehouden. Nu heb ik in Nederland de meest prachtige galajurken in mijn kast hangen, maar die pasten helaas niet in mijn backpackje. Oké, flexibel blijven Bente, er is geen reden tot stress, want een shopverslaafde als ik gaat natuurlijk niet op reis zonder een jurkje. Het zou me niet gebeuren dat ik underdressed op een feestje verschijn. Hup, borstel door mijn haar, deootje op, poedertje over de wangen en klaar om te gaan. Shit, schoenen! Mijn ogen zochten over de vloer naar een bruikbaar paar, maar het enige wat ik vond waren afgetrapte Allstars of vieze slippertjes. Ik koos voor dat laatste en hoewel het mijn 'galagehalte' misschien ietwat naar beneden haalde, was ik nog best tevreden over deze geïmproviseerde outfit. Vol goede zin stapte ik de auto in en reden we richting de plaza om nog wat meer mensen op te halen. Maar die 'paar mensen' bleken er veel te zijn, waardoor de auto vol zat en ik met 4 anderen op de laadbak plaats moest nemen. Het gezicht van 5 vrouwen met een galajurkje, hoge hakken (en lelijke slippers) op een vieze achterbak was een erg grappig gezicht. Hoewel ik geen tijd had gehad om mijn haar te föhnen, gebeurde dat wel toen we over de grote weg scheurden met onze haren in de wind. Heerlijk, wat een kick!

Toen we het gebouw waar de graduation plaatsvond binnenstapten, had ik het idee dat ik in een High School Musical film beland was. Alles was groots en overdreven versierd en de hele plechtigheid ging er op een traditionele manier aan toe. De geslaagden droegen een traditioneel pakje en werden richting het podium begeleid door hun ouders, terwijl er onderweg zo'n 10 camera's waren die iedere beweging nauwkeurig vastlegden. Toen alle kinderen eenmaal op het podium stonden, zong Ashley een liedje en werden er wat speeches gehouden. Als afsluiting van de avond werden, volgens traditie, de hoedjes onder luid gejuich in de lucht gegooid.

Toen alle plechtigheden erop zaten, mocht het publiek de geslaagden feliciteren. Er waren heel veel mensen voor Ashley gekomen, dus we moesten een hele tijd wachten voor we ons cadeautje (zelfgemaakte chocoladepepernoten) konden geven. Na al die felicitaties stond Ashley een beetje op de automatische piloot en verscheen er een welbekende nep stewardessen glimlach op haar gezicht. Maar dat mocht de pret niet drukken... Ik bedoel, wie kan er nou zeggen dat ie op een Boliviaanse diploma-uitreiking is geweest?!

Zondag 6 november stond de kinderen een zeer uitgebreide lunch te wachten: friet, rijst, vlees en sla. Het eten werd snel naar binnengewerkt en ik zat werkelijk nokkie vol. Toen ik net mijn laatste lepel naar binnen schoof, kreeg ik een berichtje van Liliane. Ze verwachte Naomi en mij om 13:00 uur bij hen thuis voor een lunch als bedankje voor onze komst op de graduation. Een lunch?! Oh god, alleen al bij de gedachte aan nog meer eten werd ik kotsmisselijk. Toch konden we deze spontane uitnodiging natuurlijk niet afslaan en hielden we snel een motor aan om ons naar haar huis te laten brengen.

We werden hartelijk ontvangen door Ashley, die ons er nogmaals van verzekerde dat ze het zo leuk vond dat we naar haar diploma-uitreiking waren gekomen. We kregen twee stoelen aangewezen aan een tafel, waar ook wat andere collega's van de Hogar zaten. De hele middag hebben we gezellig met z'n allen gekletst en gelachen, terwijl we wat kleine porties van de uitgebreide Boliviaanse lunch opschepten. Heel jammer dat ik al zo vol zat want de meest lekkere dingen werden geserveerd: vlees, kip, chorizo, salade met mais en gekookte banaan. Na de lunch was het tijd voor een aantal speeches, waar de gasten onder het genot van een stuk taart en champagne, op toastten. Rond 17:00 uur was het feestje afgelopen en rolden Naomi en ik per motor en een klotsende buik weer terug naar de Hogar. Mocht je ooit een Boliviaans feestje bezoeken, ga er met een LEGE maag naar toe...

De rest van de middag en avond brachten we met de kinderen door. We keken wat televisie, maakten tekeningen voor de kerstman en zongen kerstliedjes. Toen ik 's avonds met twee meiden in de keuken stond af te wassen, vertelden ze me dat ze hun familie rond deze feestdagen extra erg missen. Yamilee's moeder is dood en Carolina kan niet naar huis, maar ze zouden niets liever willen dan een kerstdiner met lieve familie om hen heen. Toen ze mij vroegen of ik mijn familie miste, antwoordde ik dat ik ze rond deze feestdagen ook een beetje extra mis. Even voelde ik me heel verbonden met die meiden. Hoewel ik dagelijks met mijn ouders kan praten via whatsapp, deelde ik voor even het gemis dat zij ook voelen.

Woensdagmorgen 9 december heb ik als een oud wijf een heel stuk gewandeld en eerlijk...: ik vond het heerlijk. Voor de middag stond er een bezoekje aan de Feria (een grote markt in Santa Cruz) met Liliane op het programma. Liliane zou Naomi en mij helpen met de kerstcadeaus die we voor alle kinderen op het project wilden inslaan. Van tevoren hadden we ieder kind gevraagd wat ze nodig hadden, dus we wisten precies wat we moesten kopen. De wensenlijst verschilde van onderbroeken, tandenborstels, handdoeken en haarbanden tot elektrisch bestuurbare auto's. Maar helaas werd dit plan op het laatste moment afgeblazen. De man van Liliane moest na een klein ongelukje naar het ziekenhuis gebracht worden, dus ons bezoek aan de Feria werd uitgesteld.

Er werd direct gebruik gemaakt van het feit dat ik niet naar de Feria ging, want er moest een volleybaltraining verzorgd worden. Gelukkig heb ik heel wat jaren van mijn jeugd op het volleybalveld doorgebracht, dus ik zou die taak wel even goed uitvoeren.
Nadat ik wat oefeningen om de kinderen te leren overspelen en opslaan had geïmproviseerd, gingen we aan de slag! Het was ontzettend warm op het volleybalveld dus ik gooide er af en toe een klein watergevechtje doorheen om even af te koelen. Het geven van de training was erg intensief en vermoeiend, maar onwijs leuk. Ik zag big smiles op de gezichten van de kinderen, dus mijn missie van de training was volbracht.

Na nog een aantal watergevechten was het weer tijd voor een wandeling buiten de Hogar. Dit keer liepen we naar een klein 'riviertje', met extreem vies rioolwater. Toch sprongen alle kleine kinderen vrolijk het water in en maakten van een aantal wegonderdelen en boomstronken een glijbaan, waar ze zich de rest van de middag mee vermaakten. Fantastisch om te zien dat deze kinderen geen iPhone, iPad of PlayStation nodig hebben om zich te vermaken, maar zich met simpelweg wat gevonden materiaal uitstekend kunnen amuseren. De oudste kinderen sloegen het vieze water toch maar over en gingen in de wildernis op zoek naar vers fruit. Zo gaaf dat je hier de meest lekkere fruitsoorten gewoon in de wilde natuur kan vinden.

Zaterdag 12 december was onze vrije dag, maar om eerlijk te zijn voelde het niet zo. Hoewel ik het nog niet eerder in dit reisverhaal heb geschreven, werd er de laatste tijd veel van me gevraagd tijdens het werken. Iedere dag was (en is) rennen en vliegen, waardoor ik mezelf soms een beetje vergeet. Op deze zaterdag was mijn lichaam er klaar mee en liet me even in de steek. Ik was gesloopt, ik had migraine en omdat ik ineens verrekte spierpijn had (waarvan?!) bewoog ik me voort als een oud omaatje. Toch wou ik er niet aan toegeven. Het was nota bene mijn vrije dag, dan blijf ik toch niet de hele dag in mijn bed liggen?! Nee in plaats daarvan sleepte ik mezelf richting een trufi om een dag in de stad door te brengen. Via een Nederlandse pater hadden Naomi en ik het adres van een Nederlands reisbureau in Santa Cruz gekregen, dus toen we eenmaal aankwamen in het centrum gingen we direct op zoek naar dit reisbureau. Wellicht zouden zij ons kunnen helpen met het plannen van onze rondreis. De zoektocht naar dit reisbureau was een lichtelijke hel; mijn benen protesteerden, ik moest om de paar meter stoppen om op adem te komen en door de migraine zag ik soms niet goed waar ik liep. Als ik dit achteraf zo opschrijf, verklaar ik mezelf echt voor gek, ik had rechtstreeks naar huis moeten gaan. Maar oké, we hadden het reisbureau gevonden, althans dat dáchten we. Toen we binnenstapten, voelde het alsof ik in een luguber drugshol was beland en er bleek geen enkele Nederlandse medewerker te zijn. Linea recta rechtsomkeert dus. Ik sjokte terug richting het centrale plein en kwam met een verse jus in het zonnetje weer een beetje tot rust.

Hierna maakte ik de domste beslissing van deze dag. Ik besloot eventjes 'relaxed' naar la Ramada (de markt) te gaan. Maar door de schreeuwende mensenmassa's om me heen was het niet zo 'relaxed' voor mijn migraine. Mijn hoofd leek uit elkaar te knallen dus snel kocht ik de boodschappen die ik nodig had. Toen ik vervolgens een bus wilde pakken was het pas 14:00 uur. Om nu al terug te gaan naar de Hogar vond ik zonde, dus ik besloot samen met Naomi naar het mangopark te gaan, waar ik vast eventjes lekker kon relaxen.

Maar nee, relaxen werd hem ook in dit park niet. Naomi had met een Amerikaans/Boliviaanse man afgesproken, omdat hij wat donaties aan de Hogar wou schenken. Het was een ontzettend aardige en behulpzame man, die ons heel wat tips heeft gegeven over mooie excursies. Ondanks zijn interessante verhalen was ik het liefst op het bankje gaan slapen, want mijn hoofd begon nu echt hard te bonken. Langzaam maar zeker durfde ik toe te geven aan mijn protesterende lichaam en sprak mezelf streng toe dat ik nu echt mijn bed op moest gaan zoeken. Ik zocht een trufi en ging terug naar de Hogar. Hoe ik precies in mijn bed ben beland weet ik niet meer, ik weet alleen nog dat toen ik 's nachts wakker werd, ik andersom in bed lag en mijn kleren nog aan had. Tja, ik ben gewoon knetter eigenwijs...

Zondag 13 december begon de hele flikkerse bende weer van voren af aan: ik was vermoeid, had nog steeds een bonkend hoofd en liep weer als een oud omaatje vanwege de spierpijn. De hele ochtend heb in mijn bed liggen rotten, zodat ik fit genoeg zou zijn om 's middags te werken. Naomi en ik hadden bedacht om die middag pepernoten (als een verlaat Sinterklaasfeestje) met de kinderen te bakken en dat wilde ik natuurlijk niet missen. Daarom stond ik (stoned van de medicijnen) 's middags vrolijk ik de keuken te kokkerellen. Het enthousiasme van de kinderen werkte aanstekelijk en bleek het ultieme medicijn tegen mijn pijntjes. 'S middags functioneerden de pepernoten als een tussendoortje en de kinderen vonden het allemaal erg lekker. De hoeveelheid bedankjes die we kregen waren hartverwarmend. Het is zo lief hoe dankbaar de kinderen zij voor dit soort kleine dingen.